Likwidacja twierdzy

Poznań przestrzennie ograniczony umocnieniami nie mógł się rozwijać. Już w 1880 roku wyczerpały się wolne tereny budowlane wewnątrz pierścienia fortyfikacji. Wzrastała gęstość zaludnienia, mnożyły problemy urbanistyczne, techniczne i higieniczne. W efekcie miasto stawało się coraz mniej atrakcyjne jako miejsce zamieszkania. W 1898 roku nadburmistrz Richard Witting przedstawił władzom w Berlinie memoriał o dramatycznej sytuacji przestrzennej Poznania. Wskazywał w nim na konieczność likwidacji fortyfikacji, włączenia do miasta przedmieść, wyznaczenia terenu dla przemysłu i przebudowy systemu komunikacji. W efekcie w 1902 roku cesarz Wilhelm II ogłosił decyzję o likwidacji wewnętrznego pasa umocnień.

Na ilustracji rozbiórka Bramy Berlińskiej, pocztówka ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej