Likwidacja twierdzy i związanych z nią ograniczeń oraz nowe przepisy budowlane przyczyniły się do ożywienia centrum miasta – placu Wilhelmowskiego (obecny plac Wolności) i Starego Miasta. Dozwolono stosowanie wyższej niż dotychczas zabudowy, co zaowocowało powstaniem wielu nowych, reprezentacyjnych budynków. Wokół placu wznoszono luksusowe restauracje i hotele, banki oraz domy towarowe. Te nowoczesne, wielkomiejskie budynki były najbardziej prestiżowymi adresami w ówczesnym Poznaniu.
Spis treści
Biblioteka Cesarza Wilhelma I
Biblioteka im. Cesarza Wilhelma była pierwszym w Poznaniu obiektem wzniesionym w ramach polityki poprawy warunków życia na prowincjach wschodnich. Otwarto ją w 1902 roku przy ówczesnej ulicy Rycerskiej (obecna ul. F. Ratajczaka). Istotną częścią zbiorów były publikacje dokumentujące niemiecką przeszłość miasta i regionu, wydawane przez Towarzystwo Historyczne Prowincji Poznańskiej. Organizacja ta cieszyła się wsparciem państwa pruskiego, które dostrzegało w jej działalności realizację narodowej misji kulturalnej na Wschodzie.
Fot. J. Tritt
Na początku XX wieku plac Wilhelmowski stał się popularnym miejscem spacerów mieszkańców Poznania. Organizowano na nim różnego rodzaju koncerty i wydarzenia o charakterze dobroczynnym.
Ilustracja ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej
Muzeum Cesarza Fryderyka III
Ulokowane po sąsiedzku Biblioteka Raczyńskich oraz Bazar stanowiły ważny ideowy i przestrzenny kontekst dla wzniesionego w 1904 roku Muzeum Cesarza Fryderyka III. W budynku o formie nawiązującej do berlińskiego Arsenału mieściła się instytucja, której celem było rozsławianie kultury niemieckiej. Widziano w niej skuteczną przeciwwagę dla najważniejszych polskich instytucji kulturalnych w mieście.
Fot. J. Tritt
Zabudowa mieszkalna
Po zniesieniu twierdzy i ograniczeń budowlanych z nią związanych nastąpił przyrost budownictwa mieszkaniowego w Poznaniu. Panowało wówczas przekonanie, że o wysokim standardzie miasta decydują nie tylko obiekty publiczne, ale także warunki, w jakich ludzie żyją na co dzień. Zwracano uwagę na wentylację i doświetlenie pomieszczeń. Powstawały dzielnice willowe, wille miejskie i eleganckie kamienice.
Ilustracja ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej
Pod koniec XIX wieku przystąpiono do modernizacji ulic. Stopniowo uzyskiwały one brukowaną nawierzchnię, która poprawiała komfort poruszania się pieszych, wozów i pierwszych automobili. Modernizacja podniosła także poziom higieny w mieście, gdyż równolegle z remontem ulic powstawała sieć kanalizacyjna oraz wodociągowa. Ponadto nowe nawierzchnie łatwiej było utrzymać w czystości.
