Akademickie wędrówki

Pierwsze pokolenie poznańskich naukowczyń miało w biografiach liczne studia zagraniczne, a czasem i pracę na najlepszych europejskich uniwersytetach. To nie przypadek. Wyjazdy za granicę długo były jedyną opcją zdobywania wyższego wykształcenia przez kobiety. Studia zagraniczne były kosztowne, a ich podjęcie wymagało determinacji i wsparcia najbliższego otoczenia. Jednak wiele ambitnych dziewczyn i kobiet podejmowało to wyzwanie. W latach 1870-1914 na ten krok zdecydowało się około trzy tysiące kobiet. Co ciekawe, najliczniejszą grupą wśród studentek zagranicznych były Polki i Rosjanki.

Decyzja o zagranicznych studiach miała także charakter emancypacyjny. Dzięki nim kobiety miały szansę doświadczyć wolności i samodzielności. To często zmieniało w zasadzie wszystko w ich życiu. Większość z nich nie chciała już wracać na łono patriarchalnej rodziny. Widać to wyraźnie w biografiach naszych bohaterek.

[…] podjęcie studiów, szczególnie za granicą dawało szansę względnego usamodzielnienia się, było często jedyną drogą wymknięcia się spod surowej kontroli rodziny i zdobycia względnie równouprawnionej pozycji z braćmi. […] rozbudzanie się aspiracji kształceniowych dziewcząt szło w parze z ich dążeniami do emancypowania się spod zależności od patriarchalnej rodziny.

Anna Żarnowska