Kuchnia

Tradycje kulinarne Poznania i Wielkopolski kształtowały się dzięki wzajemnym wpływom kuchni słowiańskiej oraz licznych zapożyczeń. Te drugie znacznie wzbogaciły lokalny repertuar kasz, mięs, piwa czy warzyw. Już w średniowieczu przyprawy korzenne dostarczali do miasta kupcy żydowscy, a następnie ormiańscy. Wino pojawiło się w mieście w wieku XV, a jego sprowadzaniem i sprzedażą trudnili się Włosi, a następnie Grecy.

Kuchnia wielkopolska ukształtowała się ostatecznie w XIX wieku. Dzieliła wiele podobieństw z kuchnią niemiecką, a niektóre nowinki kulinarne wnieśli poznańscy Bambrzy. To prawdopodobnie właśnie dzięki nim popularne stało się picie kawy (często zbożowej) podczas śniadania. Etnograf Oskar Kolberg pisał:

W zamożnych wsiach otaczających Poznań, mianowicie u tak zwanych bambrów, życie nierównie jest wykwintniejsze, a mięsne potrawy, osobliwie wieprzowina, wcale nierzadko pojawia się na stole. Mleko tu, a często i kawa stanowi śniadanie, a czasem i podwieczorek.

Również współcześnie trudno wyobrazić sobie jedzenie „na mieście” bez zagranicznych akcentów: włoskich, hiszpańskich, tajskich… Swoistą enklawą kuchni tureckiej jest np. od lat ulica Wielka, gdzie swoje lokale z kebabem prowadzą osiadli w mieście Turcy. Z kolei od 2017 roku w Poznaniu pojawiło się wiele piekarni i restauracji gruzińskich. Był to efekt wprowadzenia ruchu bezwizowego, który ułatwił Gruzinom pobyt i prowadzenie własnego lokalu w Polsce.


Bambrzy wnieśli do kultury poznańskiej nie tylko strój, ale także różne zapożyczenia kulinarne, fot. Łukasz Zandecki

Zdjęcie główne  - Kuchnia
Zamknij rozwijaną treść

Ziemniaki, kartofle, pyry

Wielkopolskie pyry najpewniej wywodzą swą nazwę od Peru. Ojczyzną ziemniaków jest bowiem Ameryka Południowa, a do Europy trafiły one w XVI wieku. Na naszych ziemiach pojawiły się w XVIII stuleciu. Najszybciej zagościły na stołach chłopów i mieszczan mieszkających na terenach zaboru pruskiego.

Ziemniaki stały się istotnym wyróżnikiem wielkopolskiej kuchni. Są nie tylko popularnym dodatkiem do gęsiny czy golonki z kapustą (eisbein), lecz często stanowią podstawę dania. Znane wielkopolskie potrawy z ziemniaków to: ślepe ryby (gęsta zupa ziemniaczana), pyry z gzikiem (twarogiem) czy plyndze, czyli placki ziemniaczane (od niem. Plinse).


Kucharz wielkopolski, książka kucharska Marii Śleżańskiej z przełomu XIX-XX wieku. W przykładowym menu znajdziemy liczne zapożyczenia z kuchni francuskiej, włoskiej, angielskiej, niemieckiej i kresowej, domena publiczna