Pruskie wzorce
W XIX-wiecznym Poznaniu rywalizowały z sobą dwa wzorce szkoły średniej: gimnazja klasyczne i szkoły realne. Pierwsze stawiały na wychowanie humanistyczne, drugie – na umiejętności zawodowe. Obydwa typy szkół ukształtowały się w Prusach.
Gimnazjum klasyczne…
W gimnazjach klasycznych stawiano na naukę zgodną z ideałami antycznymi. Młody człowiek miał dążyć do prawdy i wewnętrznej doskonałości. W nauczaniu stawiano na języki klasyczne – łacinę i grekę, a także historię.
Szkoły te kształciły przyszłą elitę społeczną – wysokich urzędników, wykładowców i duchownych. Przyjmowano głównie synów z zamożnych rodzin. Dzieci z rodzin rzemieślniczych, robotniczych i chłopskich uczyły się w nich zdecydowanie rzadziej. Wynalazkiem gimnazjów był egzamin maturalny, który wprowadzono w 1810 roku. Pozwalał on kontynuować naukę na uniwersytetach.
W Poznaniu działały dwie szkoły tego typu: katolickie Gimnazjum Marii Magdaleny oraz wyodrębnione z niego Gimnazjum Fryderyka Wilhelma, przeznaczone dla młodzieży protestanckiej. Nauczano w nich głównie po niemiecku, co stanowiło dodatkową barierę dla polskich uczniów.
Dawne gimnazjum im. św. Marii Magdaleny kontynuuje swoje długie tradycje jako renomowane liceum poznańskie, pocz. XX wieku, ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej
