Ratusz – dzieło mistrza z Lugano

Budynki będące siedzibą władz, zwłaszcza ratusze, odzwierciedlały panujące w mieście stosunki polityczne. Język architektury przemawiał jasno do wszystkich: informował, kto ma w mieście władzę, w co wierzy i do czego dąży. Poznań był miastem królewskim, stąd na ratuszu uwieczniono wizerunki przychylnych mu władców. Z drugiej strony samorząd podkreślał swą niezależność i prestiż, umieszczając na fasadzie np. herby burmistrzów.

W 1536 roku poznański ratusz poważnie ucierpiał w wyniku pożaru. Rada miejska poszukiwała fachowca, który podjąłby się odbudowy. Polecono jej wówczas zdolnego i doświadczonego architekta Jana Baptystę Quadro z Lugano. Przebudował on dawny gotycki gmach i nadał mu modną wówczas szatę renesansową. Na fasadzie do dziś zachował się szczątkowy napis: Hoc opus artificis Joannis Baptistae Itali – „oto dzieło Jana Baptysty, włoskiego twórcy”. Rozmach, jaki włożył w swe dzieło, wprawił w zadowolenie radę miejską. Powierzyła mu ona budowę także innych obiektów publicznych: Wagi Miejskiej oraz kilku budynków pełniących funkcje handlowe.

Quadro uzyskał obywatelstwo miasta i ożenił się mieszczką Barbarą Sztametówną. Próbował też swych sił w interesach: zakupił dwie kamienice, prowadził winiarnię, cegielnię i łaźnię. Wkrótce jednak długi i procesy sądowe wpędziły go w nędzę. Mając na względzie jego dawne zasługi, rada miejska postanowiła mu pomóc. Przyznała mu zapomogę oraz niewielkie mieszkanie w wykuszu przy ulicy Masztalarskiej.

Jan Baptysta Quadro, twórca renesansowego Ratusza. Wizerunek z należącej niegdyś do Włocha kamienicy rynkowej, fot. Jarosław Tritt