Dwie stojące tyłem dziewczyny zaglądają przez otwory w ściance wystawowej do jej wnętrza

Za kurtyna milczenia. Pamięć Poznańskiego Czerwca 1956 w PRL

Wystawa prezentująca politykę władz PRL –u i społeczne praktyki pamięci o Poznańskim Czerwcu...

09.06 - 18.09.2016
Młodzież i dorośli

Tematyka wystawy

Wystawa “Za kurtyną milczenia” przedstawiała kręte losy pamięci o Poznańskim Czerwcu w latach 1956 – 1989 i polityce ówczesnych władz podejmujących próby spuszczenia tytułowej „kurtyny milczenia” nad tymi wydarzeniami. Zdecydowana reakcja Partii odnosiła się nie tylko do tłumienia samych protestów, ale także do wymazania ze świadomości obywateli prawdziwego ich oblicza. Autorzy konfrontowali te próby ze społecznymi praktykami kommemoratywnymi w PRL –u, kiedy to mieszkańcy Poznania i innych miast podejmowali działania na rzecz zachowania pamięci o Czerwcu.

Narracja wystawy była wynikiem wieloletniej pracy Piotra Grzelczaka, dzięki której na ekspozycji prezentowano wiele unikatowych źródeł i nieznanych wcześniej faktów. Układ chronologiczny pozwalał odbiorcy prześledzić ewolucję społecznych postaw względem upamiętniania wydarzeń z roku 56 i stopniowej erozji oficjalnej polityki pamięci dotyczącej tych wydarzeń. Zwiedzający mogli przekonać się, iż postulowana przez władze PRL “żałobna kurtyna milczenia” była niejednokrotnie odsłaniana. Od początku podejmowano takie próby, o czym świadczą choćby szeroko prezentowane na wystawie niezależne obchody pierwszej i drugiej rocznicy Czerwca. Kulminacyjnym wydarzeniem i ważnym elementem narracji jest rok 1981 jako czas „odzyskiwania” pamięci. Prezentowany na końcu wystawy tzw. „karnawał Solidarności” przyniósł wybuch zainteresowania i społecznej dyskusji nad Poznańskim Czerwcem i formą jego upamiętnienia. Efektem tego było m.in. powstanie na Placu Mickiewicza w 25 rocznicę wydarzeń Pomnika Ofiar Czerwca 56 zwanego Poznańskimi Krzyżami.

Aranżacja

Wystawa eksponowana w przestrzeni Śluzy Katedralnej charakteryzowała się nowoczesną formą łączącą surowość materiałów z elementami multimedialnymi. Specjalnie zaaranżowane wielkoformatowe nośniki pozwalały zapoznać się z treścią wystawy prowadzoną chronologicznie od pierwszych reakcji władz na wydarzenia w Poznaniu do upadku PRL –u. Charakterystyczną częścią ekspozycji o walorach artystycznych były elementy wyposażone w szczeliny, do których można było zajrzeć i zapoznać się treścią dodatkową. Miało to wymiar symboliczny przywodzący na myśl przebijanie się prawdy o Poznańskim Czerwcu przez ograniczenia ówczesnej cenzury. Narracje wzbogacały często cytowane źródła, także w formie nośników – fizycznych reprodukcji dokumentów dostępnych do przeglądania. Zastosowane multimedia służyły do odtwarzania fragmentów kronik filmowych oraz prezentacji archiwalnych zdjęć. Wystawie towarzyszył rozbudowany program edukacyjny skierowany do młodzieży oraz cykl wydarzeń towarzyszących zorientowanych na dyskusje o sposobach kreowania lokalnego dziedzictwa i zaangażowania społecznego.

Dwie stojące tyłem dziewczyny zaglądają przez otwory w ściance wystawowej do jej wnętrza

Twórcy

Kurator: Piotr Grzelczak

Aranżacja i projekt graficzny: Joanna i Marcin Markowscy

Realizacja i koordynacja: Maciej Moszyński, Michał Kępski

Współpraca: Ośrodek KARTA

Produkcja: Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT