Przyznanie praw Polkom

W 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Odrodzone państwo stawiało na nowoczesność. Kobiety zdobyły prawa wyborcze, zarówno do głosowania, jak i kandydowania w wyborach do sejmu. Umożliwiono im również naukę na wszystkich poziomach kształcenia. Prawa kobiet były ważną częścią mitu założycielskiego Drugiej Rzeczypospolitej.

W pierwszym polskim parlamencie zasiadło osiem kobiet. Na uniwersytety zaczęły coraz liczniej dostawać się studentki. Na polskie uczelnie powracały też naukowczynie, które do tej pory rozwijały swoją karierę za granicą. Zdobywały tu kolejne stopnie naukowe. Pierwsza żeńska habilitacja w II Rzeczypospolitej miała miejsce w 1920 roku. Na Uniwersytecie Jagiellońskim uzyskała ją wówczas Helena Gajewska. W tym samym roku, także na Uniwersytecie Jagiellońskim, habilitowała się Ludwika Dobrzyńska-Rybicka. Z kolei pierwsza żeńska habilitacja w Poznaniu należała do Michaliny Stefanowskiej.

Zdjęcie główne  - Przyznanie praw Polkom
Zamknij rozwijaną treść

Powroty

Kobiety wykształcone na zagranicznych uczelniach wracały na ziemie polskie, a po 1918 roku do niepodległej Polski. Dlaczego? Ponieważ zwyczajnie czuły się patriotkami. W tym duchu wychowywano je w domach rodzinnych czy różnych organizacjach patriotycznych.

Ponadto kobiety mieszkające na ziemiach polskich w czasach zaborów zostały dopuszczone do udziału w polityce. Miało to wzmacniać polskiego ducha narodowego, głównie w rodzinie. Mężczyźni pozwolili, by poczuły się pełnoprawnymi członkiniami narodu. Chciały więc na tej fali ofiarować Polsce swoją wiedzę, reputację i doświadczenie.

 

Pocztówka wydana przez Związek Równouprawnienia Kobiet Polskich, początek XX w., fot. ze zb. Biblioteki Narodowej

W pierwszych wolnych dla kobiet wyborach w 1919 roku startowało dwadzieścia dziewięć kobiet.

Wybranych do Sejmu na kadencję 1919-1922 zostało osiem z nich: Gabriela Balicka, Irena Kosmowska, Maria Moczydłowska, Jadwiga Dziubińska, Zofia Moraczewska oraz po wyborach uzupełniających w Wielkopolsce i na Pomorzu Franciszka Wilczkowiakowa, Zofia Sokolnicka oraz Anna Anastazja Piasecka.

 

Na zdjęciu grupa posłanek w kuluarach Sejmu, rok 1930, fot. ze zb. Narodowego Archiwum Cyfrowego